Monday, September 19, 2011

Νομοθεσία περί ομαδικών απολύσεων - σημείωμα νομικού συμβούλου της ΕΣΗΕΑ

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             Δευτέρα, 12 Σεπτεμβρίου 2011

Θέμα: Ομαδικές απολύσεις

    1. Για τον έλεγχο των ομαδικών απολύσεων ορίζουν οι ακόλουθες διατάξεις:
Η Οδηγία  75/129/17-2-75 όπως τροποποιήθηκε  με την Οδηγία 92/56/24-6-92.
Ο ν. 1387/83 όπως τροποποιήθηκε με το ν. 2874/2000 οι οποίοι εξεδόθησαν σε εκτέλεση της Οδηγίας.
Άρθρο 74 ν. 3863/2010
2. Σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται από επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν περισσότερους από 20 εργαζομένους για λόγους που αφορούν την επιχείρηση και υπερβαίνουν το ποσοστό που καθορίζεται κάθε ημερολογιακό εξάμηνο με απόφαση του Υπουργού Εργασίας. Ήδη με το άρθρο 74 του ν. 3863/2010 ως ομαδικές απολύσεις θεωρούνται οι περισσότερες των έξι, όταν η επιχείρηση απασχολεί 20-150 εργαζομένους και άνω του 5% όχι περισσότερος όμως των 30, όταν απασχολεί άνω των 150 εργαζομένων.
Ο εργοδότης πριν προχωρήσει σε ομαδικές απολύσεις οφείλει να έρθει σε διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των εργαζομένων και να τους ανακοινώσει εγγράφως τους λόγους των απολύσεων, τον αριθμό και τις κατηγορίες των υπό απόλυση εργαζομένων, το χρονικό διάστημα που πρόκειται να γίνουν οι απολύσεις, τα κριτήρια για την επιλογή των εργαζομένων που θα απολυθούν.   Αντίγραφα των εγγράφων αυτών υποβάλλονται από τον εργοδότη στον Νομάρχη και στον Επιθεωρητή Εργασίας.
Εκπρόσωποι των εργαζομένων θεωρούνται οι εκπρόσωποι του σωματείου που έχει μέλη τουλάχιστον το 70% των εργαζομένων, καθώς και την πλειοψηφία αυτών που απολύονται. Εάν υπάρχουν περισσότερα από 1 σωματεία οι εκπρόσωποι υποδεικνύονται με κοινή δήλωση των διοικήσεων των σωματείων αναλογικά με τη δύναμη του καθενός.
Η προθεσμία των διαβουλεύσεων είναι 20 ημέρες και αρχίζει από την πρόσκληση του εργοδότη για διαβουλεύσεις. Το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων διατυπώνεται σε πρακτικό που υπογράφεται από τα δύο μέρη και  υποβάλλεται στον Νομάρχη και τον Υπουργό Εργασίας.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία ο Νομάρχης ή ο Υπουργός Εργασίας με αιτιολογημένη απόφαση, που εκδίδεται μέσα σε 10 ημέρες από την υποβολή του παραπάνω πρακτικού και αφού λάβει υπόψη τα στοιχεία του φακέλου  και συνεκτιμήσει τις συνθήκες της αγοράς εργασίας, την κατάσταση της επιχείρησης καθώς και το συμφέρον της εθνικής οικονομίας μπορεί είτε να παρατείνει τις διαβουλεύσεις για 20 ημέρες, είτε να μην εγκρίνει την πραγματοποίηση του συνόλου ή μέρους των σχεδιαζόμενων απολύσεων.
Εάν δεν εκδοθεί απόφαση του Νομάρχη ή του Υπουργού Εργασίας για την έγκριση του συνόλου ή μέρους των σχεδιαζόμενων απολύσεων οι απολύσεις είναι άκυρες.
3. Ως εργαζόμενοι θεωρούνται όλοι όσοι απασχολούνται στην επιχείρηση με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ανεξαρτήτως ειδικότητας. Ως ομαδικές δε απολύσεις με την υπ’ αριθμ. 347/93 απόφαση του Αρείου Πάγου δεν θεωρούνται οι οικειοθελείς αποχωρήσεις.
4. Ο νόμος κάνει χρήση των όρων επιχείρηση και εκμετάλλευση. Ως εκμετάλλευση εννοείται αυτοτελής οργανωμένη ενότητα με την οποία ο φορέας της, χρησιμοποιώντας την εργασία των μισθωτών του και διάφορα υλικά μέσα (μηχανήματα)  ή άυλα αγαθά (τεχνολογία) επιδίωκε κατά διαρκή τρόπο παραγωγικούς σκοπούς. Ενώ ως επιχείρηση θεωρείται η οργανωμένη ενότητα προσωπικών και υλικών μέσων με την οποία ο φορέας της επιδιώκει εκτός από την παραγωγή προϊόντων και οικονομικούς σκοπούς (κέρδος) (ΑΠ Ολομ 12/1987 ΕΕΔ 46768, Ντάσιος ο.π. σελ 523 Τρίμης Αρχές Εργατικού Δικαίου σελ. 29, Λεβέντης ΔΕΝ 43 σελ 450).
Η  παραπάνω διάκριση έχει σημασία διότι κατά την επικρατήσασα άποψη, προκειμένου να διαπιστωθεί ο χαρακτήρας των απολύσεων ως ομαδικών θα ληφθεί υπόψη ο αριθμός των εργαζομένων  στη συγκεκριμένη εκμετάλλευση ή επιχείρηση. Επίσης δεν θα υπάρξει δυνατότητα εφαρμογής του νόμου περί ομαδικών απολύσεων εάν διακόψει τη λειτουργία της μόνο η εκμετάλλευση (κόντρα Λεβέντης ΔΕΝ 43450). Επίσης κατά μία άλλη άποψη δεν θα υπάρξει δυνατότητα εφαρμογής του νόμου περί ομαδικών απολύσεων εάν διακόψει τη λειτουργία του αυτοτελές τμήμα της επιχείρησης (Βλαστός Σύμβαση Εργασίας σελ. 245, όπου το αυτοτελές τμήμα εξισούται αναλογικά με την εκμετάλλευση.

Ο  Νομικός Σύμβουλος

No comments: